ادامه مبحث سوره توحید
در پست پیش گفتیم که خداوند احد است یعنی به تعبیر امام علی(ع)دومی ندارد تا در باب اعداد وارد شود.اکنون به تفسیر الله الصمد بپردازیم .یک معنای دقیقی که حضرت امام صادق (ع)برای صمد کرده اند این است: الصمد الذی لا جوف له یعنی صمد چیزی است که درون ان تهی نیست و در آن هیچ جای خالی یافت نمیشود.پس خداوند نه بیرون از خود جا برای کسی گذاشته است چون احد است و دومی ندارد و نه در درون خویش جایی برای غیر گذاشته چون صمد است.پس او یک وجود یک دست بسیط است که همه جا فقط خودش هست و خودش.
طبیعتا اولین پرسشی که پیش می آید این است که پس این همه اشیایی که میبینیم چیست؟
این بار هم از امام علی (ع)جواب را بیان میکنیم.ایشان در نهج البلاغه میفرمایند:الحمد لله المتجلی لخلقه بخلقه یعنی ستایش برای خدایی است که به وسیله خلقش برای خلقش تجلی و نمود کرده است.مولا علی(ع)در این حدیث به این نکته اشاره میکند که خلق همان تجلی است و تجلی همان خلق.منطق امام اولمان این است که این کثراتی که ملاحظه میکنیم جدای از خداوند و گسیخته از خالق خویش نیستند بلکه تجلی و آیات او میباشند.
در ادمه سوره خداوند میفرماید:<<لم یلد>> یعنی چیزی تولید نکرده و این خلق او مثل چیزهایی که ما تولید می کنیم وبیرون از هستی ماست نمیباشد بلکه مظاهر اوست وشکن های وجود اوست و یا به تعبیر قرآن آیات اوست و یا به تعبیر مولا علی (ع)در نهج البلاغه ((اعلام الوجود))یعنی نشانه های هستی و وجود است که برای آن گواهی میدهد.
در باره آیات و نشانه های وجود باید عرض کنم که چون وجود یک دست و بسیط آنقدر نورانی و قدرتمند است که تمام دیده ها را خیره و همه عقل ها را متحیر میکند به خاطر لطفی که به ما دارد خود را در این ماهیات و ترکیب ها به ما نشان میدهد تا بتوانیم به اندازه خود آن را درک کنیم.همانطوریکه نور خورشید را نمیتوانیم مستقیما نگاه کنیم و باید بازتاب آن را در اشیاء ببینیم خداوند را هم باید در این ماهیات و کثرات نگاه کنیم.الله نور السماوات و الارض خداوند نوری قوی است که او را باید در سماوات و ارض و در مخلوقات دید.
